Поиск
Форма входа
Radio Tas-iX

Для выбора радио используйте кнопки влево и вправо
Мини-чат
Статистика



Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0
Посетители за сегодня

[Подробная статистика]


Зарегистрированных
Всего:
2718
Новых за месяц: 0
Новых за неделю: 0
Новых вчера: 0
Новых сегодня: 0
Главная » Статьи » tarix

XVI-XVII асрларда Хиндистон
XVI-XVII асрларда Хиндистон.

1526 йилда ташкил топган Бобурийлар (Хиндистон) империяси XVI-XVII асрларда жуда катта давлатга айланди. У жан. Хиндистон давлатлари – Бидар, Голкунду ва Бижалирга бир қадар таъсир ўтказиб турарди.
Аграр муносабатлар Бобурийлар вақтида хам Дехли Султонлиги давридаги йўналишда ривожланаверди. Лекин ерга давлатнинг феодал усулида эгалик қилиши янада кучайди. (Ўрта Осиёдаги каби !) 
Экин экиладиган ерларнинг тахминан 1/8 қисми шохга тегишли эди. Қолган ерлар харбий хизмат уталаётган муддатга бериладиган ва мерос ерлар эди.
Жагирдор расман ўзига қарашли ерларда яшовчи ахолидан феодал рентаси йиғиш ҳуқуқинигина оларди. Амалда эса чексиз хокимиятга эга бўларди. Жагирлар хажми хар-хил бўлиб, баъзиларида 10 мингларгача дехқонлар яшар эди.
Хинд феодаллари туркийларга бўйсиниш ва уларга мунтазам бож тўлаш шарти билан ерга эгалик қилишни сақлаб қолган эдилар. Махаллий беклар бобурийлар учун ахолидан солиқ тўплаш ҳуқуқини олган эдилар. Махаллий бек заминдорлар вазифаси мерос бўлиб ўтадиган деб эълон қилинганлиги сабабли, заминдорлар вақт ўтиши билан солиқ йиғиладиган ана шу ерларни хам ўз мулкларини бир тури деб хисоблай бошладилар. 
Ер мулки, асосан, мусулмонлар қўлига ўтган бўлса ҳам, савдо, судхўрлик операциялари, хунармандчилик махаллий хинд ахолиси қўлида қолди. 
Лекин Ўрта Осиёликлар, тажрибалари борлиги сабабли, қуруқликда ва қисман денгиз орқали ташқи савдодагина хиндлардан устун турардилар. 
Хиндистонда эски жамоа системаси бузила бошлади. Асосий сабаб пул-махсулот муносабатлари. Хиндистонда шахарлар ривожланди, санъат ўсди, хом ашёга бўлган талаб майда қишлоқлар бикиклигини йўқотди. Жамоалардаги дехқонлар орасида тенгсизлик кучайди. Қамбағалларнинг катта қисми «Моховнинг касталари» деб аталадиган паст табақа вакиллари эди.
Давлат Бобурнинг невараси Акбар хукумронлиги даврида (1556-1605) жуда равнақ топган эди. Бенгалия, Орисса, Гужорат ва Кашмир вилоятлари хамда Хандеши ва Ахмад Нагар султонликлари қўшиб олинди. Акбар хинд савдогарларига хомийлик қилиб келган, унинг даврида индуизм тарафдорларини диний таъқиб этиш тўхтатилди. 1593 йили диний эркинлик тўғрисидаги фармонга биноан мажбурий исломга киритилган хиндларга илгариги динларига кайтишга рухсат берилди. 
Франциядаги Нант эдиктидан 5 йил аввал. 1598 йил. Католитцизм давлат дини, лекин Гугенонтлар уз динларига эътикод килиш имконини олганлар. Хинд ахолиси жузъядан озод этилди.
Ер масаласидаги жанжаллардан қутилиш учун Акбарнинг буйруғи билан бутун Хиндистон учун ягона ер ўлчови жорий қилиниб, сўнгра хамма ерларга таноб тортиб чиқилган эди. Солиқ солинганда ерларнинг сифати ва тупроқнинг унумдорлиги эътиборга олинарди. Давлат солиғи хосилнинг 1/3 қисми миқдорида белгиланган бўлиб, кейинги 20 йил мобайнида ўртача нарх хисобида пулга айлантириб олинарди. Солиқ тўплашда ижарачилик системаси бекор қилиниб, солиқни махсус молия амалдорлари тўплайдиган бўлди. 
Акбар даврида империя 15 вилоятга бўлиниб, уларнинг хар бирига шох ноиби губернатор хоким қилиб қўйилган эди. Хиндистон ирригация системаси анча кенгайтирилган. Дехли «Ўша даврда жахондаги барча шахарларнинг энг каттаси ва гуллаб яшнаётган шахар» га айланган. (К. Маркс)
Агра давлатнинг 2- пойтахти эди.
Акбар хукумронлиги даврида мусулмон ва хинд феодаллари муайян даражада жипслашган вакт бўлди.
Акбар йўлини ўғли Жахонгир (1605-27) ва набираси шох Жахон (1627-58) давом эттиришга харакат қилишди.
Шох Жахон 1632 йили Ахмаднагарни эгаллади. 1636 йили Голканда ва Бижапур ўз қарамликларини тан олдилар. Ташқаридан қараганда шох Жахон даври Бобурийлар империяси энг гуллаб яшнаган даврга етгандек туюларди. Аммо империянинг ички заифлиги сезила бошлади. Феодаллар ғалаёнлари давлат марказлашувига путур етказа бошлади. 
Акбар ворислари пулга тобора кўпроқ мухтожлик сезиб солиқ тўплашни сотиш системасига кайтишга мажбур бўлдилар. (унинг беманилигини билиб туриб)
Оқибатда жагирдорларнинг махаллий ахоли устидан хукумронлиги тўлароқ ва назоратсиз бўлиб қолди. 
Бирмунча уддабуронлик билан хукумронлик қилган шохларнинг сўнгиси Авранзеб (1658-1707) эди. У Бажапур ва Голкандани узил-кесил эгаллади. Инглизларнинг Ост-Индия компаниясининг 1688-89 йиллардаги хужумига қарши зарба бера олди. Компания унга жуда катта товон тўлашга мажбур бўлган эди. Аммо Авранзеб сиёсати тор кастачиликга асосланган бўлиб, Акбарникидан бутунлай бошқача эди.
Европа мустамлакачилари тахдид солиб турган пайтда у Хиндистон миллий кучларини бирлаштириш ўрнига аксинча қилди. Хиндларни яна диний таъқиб остига олиб, жузъяни қайта тиклади. Мусулмон феодаларнинг хиндлардан олган қарзини тўламасликга йўл қўйди. Уруш харажатлари кўпайиб, ирригатция сарфлари камайтирилди. 
Вилоятлардаги ноиблар ва истило этилган вилоятлар махарожалари мустакиллика интила бошладилар. Авранзеб даврида /арбий Дехан тоғларида яшовчи махратх қабиласи дехқонлари харакати кўтарилди. Уларнинг уруши бобурийга нисбатан ғазоват тусини олган эди. Унга жасур йўлбошчи Шиважи (1627-1680) 20 йил давомида рахбарлик қилди. Шиважи вақтида маратхлар мамлакатида Махараштра мустақил давлатга айланди.
Панжобда, Хиндистоннинг шимолий ғарбида XVII аср 2 ярми XVIII бошларида сикхлар диний мазхаби билан боғлик кенг дехқонлар харакати бўлиб ўтди. 
Индуизмнинг радикал сектантчилик таълимотларидан бири сифатида сикхчилик XVI аср бошларида вужудга келди.
Сектанинг асосчиси ва унинг дастлабки устози (гуру) савдогар Нанак (1538йил вафот этган) эди. Аввалига секта феодаллар зўравонлигидан норози бўлган шахар доираларининг манфаатларини акс эттирди. Секта худо олдида барча кишиларнинг тенглигини эълон қилиб, табақа мазхаб имтиёзларини рад этди. Икки томондан секта зулмига қаршилик кўрсатмаслик хақидаги таълимотга амал қилиб хукуматга итоат қиларди. Бобурийлар уларга яхши мун-тда бўлдилар. Уларнинг ташкилоти Лахорда ва Панжобнинг бошқа шахарларида мустахкамланди. Аммо XVII асрнинг ўрталарида секта сафига мингларча хонавайрон бўлган хунармандлар ва дехқонлар кўшилиши натижасида у радикаллашди. Хатто синхларда хам рахбарлик ролини ўйнаб келган савдо судхурлик элементлари орқага сурилаверди, қисман сектадан чиқиб кетишди.
Янги сикхчилик мусулмон ва хинд феодалларига қарши қуролли кураш программасини илгари сурди. Улар идеал, «чинакам подшолик» ўрнатишни истардилар.
1669, 1671-72, 1686, 1705 йилларда Агра, Дехли районларида жат- сикхларнинг энг қудратли харакатлари рўй берди. (дехқон) 
Авранзеб ўлимидан сўнг муғуллар империяси айрим парчаларга бўлиниб кетди (империя великих Моголов) уларнинг хокимияти Дехлидагина сақланиб қолган эди. Хиндистонда яна феодал тарқоқлик вужудга келди. Европаликлар рожаларнинг ўзаро урушларига аралашиб ўзларининг Хиндистондаги мустамлака ерларини кенгайтира бошладилар. 
XV-XVI асосий европалик мустамлакачилар жанубий-ғарбий сохилга жойлашган португаллар эди. Малабар сохилларидаги- Диу, Думан, Гоа, Качин ва Ек портлари уларга тегишли эди. 
XVII аср бошларида Хиндистонга голландлар келиб Корамондел сохилида, Бегалия ва Бикарда Цейлон оролида мустахкамланиб олдилар.
XVII-XVIII асрларда инглиз ва Французлар Хиндистонни эгаллаш учун бир-бирларига қарши шиддатли кураш олиб бордилар. 1639 йили инглизлар ўзларига таянч пункти килиб Мадрас шахрини қўлга олдилар. 1668 йили Бомбей инглизларнинг Ост-Индия компанияси қўлига ўтди. 1690 йил инглизлар Калкутта шахрига асос солдилар.
Шу вақтларда 1674 йили французлар Пондишери шахрини босиб олдилар. Инглизлар ва Французлар ўртасидаги кураш ўнларча йилга чўзилиб кетди. Инглизлар оқибат натижада 100 йилдан кейин, 7 йиллик европа уруши (1756-63) вақтида французларни Хиндистондан кувиб чикарилишга эришдилар. 
Шу тарзда жуда катта ва кўп миллионли Хиндистон феодал тарқоқлик, жиддий миллий, диний ва каста тафовутлари туфайли ўз мустаққилигини йўқотди.

Маданият.
/оят ривожланган адабиёт ва меъморчиликнинг равнақ топиши XVI-XVII асрлар Хиндистон маданияти учун айниқса характерлидир.
Шох Акбар ва Шох Жахон ёзувчилар ва санъат ахлига хомийлик сиёсатини олиб борганлар.
Атоқли ёзувчи Абул Фазлс форс тилда ёзсада Акбар саройидаги тарихнавис эди.
Буюк хинд шоири Тулси Дас (1532-1623) «рамачариатаманаса» деган умумий сарлавха остида ўндан ортиқ китоб ёзди. Эски халқ қахрамонлик ва мифологик эртакларини эркин тарзда қайта баён қилган. Дас асарлари юқори ва ўрта синфлар орасидагина эмас, халқ орасида (қуйи омма) машхур бўлган.
Саройлар, калъалар, парклар, масжидлар қурилиши. Шох Жахон – Тож Махал мақбараси масжид. Оқ мармар
Уша пайтда қурилган жуда кўп бинолар хозирга қадар сақланиб қолган.  

Мудрость многих поколение - притчи о счастье
Категория: tarix | Добавил: admin (28.01.2011)
Просмотров: 2034 | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
[ Регистрация | Вход ]
-->
Новости сайта
[25.04.2015][Драма]
Игра престолов / Game of Thrones ( 5 сезон ) ( 1 - 4 из 10 Серии ) (2015) TAS-IX (0)
[16.04.2015][Фантастика]
СТОЛ ЗАКАЗОВ. Фильмы по Вашему Заказу. (9)
[22.06.2014][Драма]
Игра престолов / Game of Thrones ( 4 сезон ) ( 1 - 10 из 10 Серии ) (2014) TAS-IX (2)
[18.06.2014][Комедия]
Салом Наташа / Salom Natasha (O'zbek Kino 2014) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Комедия]
Ажаб булибди / Ajab Bo'libdi (O'zbek Kino 2014) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Боевик]
Годзилла / Godzilla (CAMRIP - 2014) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Драма]
Дом Хемингуэй / Dom Hemingway (2013) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Боевик]
Боевые псы / Battledogs (2013) TAS-IX (1)
[18.06.2014][Драма]
Девочка на велосипеде / Girl on a bicycle (2013) TAS-IX (3)
[18.06.2014][Драма]
Джо / Joe (2013) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Драма]
Хоум Ран / Home Run (2013) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Боевик]
Боец / A Fighting Man (2014) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Детектив]
Отель «Гранд Будапешт» / The Grand Budapest Hotel (2014) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Боевик]
Грань будущего. / Edge of Tomorrow. (CAMRIP - 2014) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Драма]
Полный хаос / Total Siyapaa (2014) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Боевик]
13-й район: Кирпичные особняки / Brick Mansions (CAMRIP - 2014) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Драма]
Хорошенькая / The Pretty One (2013) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Детектив]
Замкнутая цепь / Closed Circuit (2013) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Боевик]
Малефисента / Maleficent (CAMRIP - 2014) TAS-IX (0)
[18.06.2014][Драма]
С двумя девушками / Iddarammayilatho (2013) TAS-IX (0)
облака тегов
Акио Ютсука Акихиро Мива Джейми Фокс Сергей Безруков Уилл Смит Эдриан Броуди Шэрон Стоун Алан Кинг Адам Голдберг Адриан Ленокс Жан Рено Софи Оконедо Джонни Депп Марион Котийяр Жерар Депардье Адам Лубарски Аль Пачино Кристофер Пламмер Рассел Кроу Брюс МакГилл James Pudderhall Аарон Крэвен Айэйн Белчер Kevin DeCristofano Wendy Ov сергей Катрина Кэйф Misti Mukherjee Namit Shah Raj Premi Rajan Verma Александр Яковлев Агния Дитковските Аарон Экхарт Аден Янг Ава Лондон Алекс Арлио Юэн МакГрегор Адам Чанлер-Берат Агос Виджайя Соджарво Marie Hammer Boda Michael Brostrup Nynne Bojsen Джеймс Вудс Nokuthula Ledwaba Sifiso Sihlang Оливье Мартинес адам Carolyn Ratteray Alex Mayzlin Gary L. Taggart Аида Тулебаева Алекс Галпер Орландо Блум Бенедикт Камбербэтч Киану Ривз Кристиан Бэйл Келлан Латс Джон Бернтал Алан Аркин Адриан Мартинес Айзая Мустафа Адам Скотт Стив Карелл Уиллем Дефо Александр Ревва Гарик Харламов Кристина Асмус Hye-eun Kim Kang Min Kyung Sang-hoon Choi джеки чан Rock n Heim System Of A Down The 2013 Billboard Music Awards Джей Барушель Джеймс Франко Сэмюэл Л. Джексон Микки Рурк Скарлетт Йоханссон Бен Кингсли Гвинет Пэлтроу Роберт Дауни мл. Уильям Сэдлер Августин Фриззелл Beyonce - I Am World Tour 2010 Frank Michael Pretzel Айс Кьюб А Ин Пак Christopher Jordan Lee Shawn Robidoux 8 серия Game of Thrones 4 Айзек Хэмпстед-Рай Дмитрий Нагиев Дмитрий Назаров гари олдман Грэм Грин Ажаруддин Мохаммед Абхишек Баччан Адитья Панчоли Айшвария Рай Адити Рао Хидари Акшай Кумар Адитья Шривастав Arush Bhiwandiwala Deven Bhojani Inaamulhaq Kanika Tiwari Madhurjeet Sarghi Hitanshu Lodhia Jeetpal Sachin Karekar Адиль Хуссэйн Аджит Вачани Абхай Деол Адитья Рой Капур Аакрути Kummy Dhillon Аамир Кхан Авни Васа Roohi Berde Азиф Ахмед Автар Гилл DILOROM MIRZAEVA. Nargiza Salmonova UMID ISKANDAROV Avaz Qodirov Dilya Urunova Durdona Mo'minova Sa'ida Rametova Armando Baudin David Allen Gabriel Abreu Richard Anderson Лоренс Фишбёрн Айра Хейден Дима Билан The Stig Адитья Сидху Александр Головин Аза Erdem Ergney Kerem Firtina Mustafa Sevki Dogan Osman Sinav Кэти Кэссиди Адриан Шиллер Арарат Кещян Мария Кожевникова Аделин О’Эрми Джессика Лукас Адити Шарма Chien-lien Wu Kam-Kong Wong Брюс Уиллис Адевале Акинойе-Агбаже Брайан Кокс Джоан Аллен Карл Урбан Кори Джонсон Эдвард Нортон Хьюго Уивинг Хэролд Перрино Талиса Сото Джеймс Римар Алекс Паунович Каспер Ван Дин Элайджа Вуд Шон Бин Энди Серкис Chen-yu Chang Hsiao-lung Shi Jen-Kuei Hui Wen-kuei Hui Yu-yen Huang Кристофер Ллойд Элизабет Шу але джим керри Эрик Робертс Аким Шир Алан Тьюдик jahongir poziljonov Sanjar Shodiev Sobir Otajonov Tolib Mo'minov Jumadilla Rametov Muhammadiso Abdulhayirov Saida Rametova Shukrullo Isroilov Tolib Mo’minov Zarina Nizomiddinova Колин Фаррелл Шон Майкл Damien Amey Billy Choi Aziz Umurzoqov Begzod Allaniyazov Bobur Yo'ldoshev Doniyor Hapizov Go'zal Daliyeva Kupjursin Allanazarov Mirzagul Sapayeva Nargiza Allasheva Адам Саундерс ал Hojiboy Tojiboyev Mirza QVZ Handalak Арнольд Шварценеггер Celeste Henderson Kate Higgins Адитья Лакхия Pedro Duarte Barno Qodirova Muhammadali Abduqunduzov Muyassar Berdiqulova Nargiza Rahimova Saida Saidbekova Suhrob Xasanov Qah - Qaha Пол Уокер Вин Дизель джордана брюстер Мэтт Шульце Тайриз Гибсон Лудакрис Санг Кенг Дуэйн Джонсон Бонни Беделиа Алан Рикман Айми Гарсиа Дэнни Гловер Макс Райан Николас Кейдж Кэмерон Диаз Эдди Мерфи Антонио Бандерас Thomas Bonsang Алек Утгофф tas ix million Million Jamoasi 2014 qvz 2014 Kwang-Hee Hwang 30 серия Kaçak Айзиа Фредерикс Айлин Эткинс Alisher Uzoqov DAVRON ZAYNUDDINOV MUHAMMAD ISO ABDULHAIROV SHOXRUX ISMOILOV ABDUHAKIM TOSHTEMIROV DILNOZA UMIROVA ERKIN KOMILOV GULBAHOR YULDOSHEVA RANO BORONOVA RAYHON ULYASENOVA YOQUBJON AHMEDOV Сирша Ронан Michael Reinero tas-ix Qaytar Dunyo Uy bekasi Абдухаким Тоштемирова Ayse Melike Çerçi Kayhan Yildizoglu Levent Ökt Sang-uk Ju Annick Christiaens Paul GRANIER Rose Caprais Sweet Alibis Tsu-yun Lang Алек Су Адриана Угарте Алекс Гонсалес Аарон Пол Kyal Rankine Marley Smith Аида Туртурро RZA Аиша Исса Джуд Лоу Адам Бич Johnny Baker Адж Уилсон МакФол Адриэн Мишлер Afrim Gjonbalaj Аарон Тейлор-Джонсон kino o/zbek uzbek Ajab Bo'libdi Salom Natasha 5 сезон Game of Thrones
статистикастатистика